For nokre år sidan opplevde eg å vere glad i nesten to veker i strekk. Det var midt på vinteren, kanskje i januar, altso den tida på året der eg ikkje lenger vert drive vidare gjennom mørkret av kalenderen eg skriv på kvar dag, og mørkret gjer det umogleg å vakna om morgonen og å vere ordentleg vaken om dagen – slik at eg ikkje får sove om natta. Difor var det òg so veldig rart at eg plutseleg var glad. Eg har alltid sett for meg ei skala med lukke (nei, det er ikkje nokon psykolog som har sagt dette til meg!) der null er i midten, ti er høgast og minus ti er lågast. Det store målet mitt er som regel å nå null. Null er mangel på alt det som gjer livet uuthaldeleg, og null gjer det mogleg å kome på skulen og å gjere lekser. Null gjer det mogleg å konsentrere seg om saker og ting. So, plutseleg, den veka, var eg seks, minst. Kanskje endå høgare oppe. Sjølv om eg gjekk på skulen, var eg glad. Eg fann på kjekke ting kvar dag, i godt selskap. Me lagde muffins, akte kvar dag, spiste frukost i snøen, drakk chai-te og såg på teiknefilmar. Eg hadde nettopp kome ut av ein mørk periode der blod og andre skumle ting var det einaste som var interessant, og kontrasten var so sterk at eg rett og slett føyk opp på pluss-skalaen. Kvar dag tenkte eg ting som «oj, no har eg vore glad i tre dagar i strekk! Kva er dette for noko!»
Seinare har eg opplevd liknande ting fleire gongar. Når eg er glad spring eg rundt og er aktiv, og møter menneske eg ikkje har møtt på lengje. Det eg derimot ikkje gjer, er å skrive.
Viss eg skal leite gjennom historia etter ein av dei mest meiningsfulle periodene i livet mitt, landar eg i 9. klasse. I 9. klasse var eg aldri glad. Eg var langt under null, eg var so djupt nede på minusskalaen at det var kritisk. Eg var aldri med i timene på skulen. Det kom folk frå kommunen heim til meg for å køyre meg dit, og dei sto og såg etter meg for å vere sikre på at eg gjekk inn i skulen og ikkje heim. Likevel gjekk eg heim. Og gjorde eg ikkje det, sette eg meg på biblioteket og skreiv. For det var det eg dreiv med i 9. klasse – eg skreiv kvar einaste dag. Eg passerte heilt sikkert 6000 ord om dagen, og det einaste eg ville var å skrive meir. Eg produserte tekster i eit køyr av di alt berre fløyt ut or meg utan stans, og ingenting kunne stoppe det. Eg hadde det heilt forferdeleg. Og ein stor del av meg beundrar den personen eg var i 9. klasse meir enn eg beundrar nokon andre versjonar av meg sjølv eller andre.
Eg er glad eg har desse opplevingene av glede av og til, og at eg veit korleis det kjenst ut å vere glad. Eg er òg glad for at eg klarer å gå ut or huset og at eg ryddar, trener, stort sett får gode karakterar og etter mi smak ser ganske bra ut av di eg har kontakt med mitt ytre og passar på det konstant. Mange seier til meg at det har skjedd so stor forandring, og at det er bra, og eg seier at alt er mykje betre no. Men, den delen eg ser på som viktigast har fått råtne. Eg slit med å presse fram ord. Fantasien min har gått i stå. Viss eg er lei meg kan eg ikkje dikte opp nokon som kan kome å trøyste meg, eg held berre fram å vere lei meg heilt åleine. Historier som lager seg sjølv i hovudet mitt hindrar meg ikkje frå å fylgje med i undervisninga, og eg skulkar ikkje skulen for å skrive. Eg skjelver når eg tenkjer på skriving. Det skremmer vettet ut or meg.
Eg er rett og slett ikkje kreativ. Eg har so vidt starta på kalenderen frå i år, og eg har mine tvil på om eg kjem til å fullføre i det heile teke. Eg er ikkje i stand til å dikte opp ting, eg har fått so mykje eige liv at det tek plassen til alt anna. Viss eg held fram på denne måten kjem eg ikkje til å vere nøgd med meg sjølv på daudsleiget, eg kjem til å føle at eg har levd utan grunn.
Poenget mitt er at alle fokuserer på å vere lukkelege og det er det einaste dei vil, og på internett finn ein heile tida motiverande sitat om at «viss det ikkje gjer deg glad – slutt å gjere det!», og elevar vil ikkje lære ting på skulen viss ikkje dei vert glad av å lære det, og absolutt alt handlar om å vere glad konstant. Som om det er so viktig å vere glad heile tida. For meg er korkje glede eller sorg noko eg ser noko poeng i å gå rundt å ha heile tida. Folk som alltid er glade framstår for meg litt dummare enn dei som er like mykje begge delar. Og ofte er dei ikkje spesielt sympatiske heller, dei er so redde for å slutte å vere glade at dei sviktar alle som ikkje er like «heldige» som dei.
Det er berre ein ting eg vil ha heile tida utan stopp. Eg vil vere engasjert i det eg brenn for og leve for å gjere den tingen. Eg skal ikkje gjere det for å verte glad, og eg skal ikkje sitje å vere glad heile tida medan eg gjer det. Noko av det beste eg veit er når eg, som er ganske dårleg i matte, plutseleg er djupt inne i noko eg nesten har forstått, og riv meg sjølv i håret av di eg ikkje forstår det heilt, men samstundes er so engasjert at eg ikkje klarer å sjå noko anna enn akkurat det eg held på med. Eller når eg skriv og gløymer at eg eksisterer, og berre føler det karakterane føler, og viss dei gret so gret eg òg, og hjartet mitt bankar når noko skummelt skjer. Viss eg lev meg inn i ein skummel film og vert lamma av frykt eller viss eg demonstrerer mot noko som gjer meg sint og plutseleg går i eitt med alle dei andre menneska og berre er ei ropande røyst som berre har ei einaste sak i hovudet og det er rettferd.
Folk som er glade heile tida, gjer ikkje sånt.
Doktor Daniel 